Къумукъ тил

Гьалиги заманда, Интернетни оьсювюне де къарамайлы, почта асувлу деп санала. Адамланы бирлери гьали де кагъызлар ва посылкалар йибере, газетлер, журналлар ала.

Аз алда тиштайпаланы очакъны отун сёнмеге къоймайгъан адам, ана, сююмлю агьлю гьисапда таный эдик буса, 21-нчи асруда гёзел тиштайпалар яшавубузну гьар тармагъына къуршала. Къатынгишилер ишлейген тармакълар нечакъы да генг болгъан. Гьатта гьакимият къурумларда ишлейгенлени санаву да йыл сайын артса тюгюл, кемимей. Айтма сюегеним, бугюн къатынгишилер гьакимиятны оьр къатлавларына ерли чыкъгъан, балики, шо тюз буса да ярай, неге тюгюл де, къатынгишилерде гьарбир ишге жаны авруп, мекенли кюйде къуллугъун кютегенликни айрыча гьис этесен.

Михаил Лермонтовну "Бэла" деген повестин ону баш игити Бэланы сют тилинде охувчуларыбызны тергевюне беребиз. Повестни орус тилден къумукъчагъа Герейхан Гьажиев гёчюрген.

Михаил Юрьевич Лермонтовну «Бизин заманны игити» деген романыны лап да ярыкъ тиштайпаны келпети гьисапда, яш орус офицер Печоринни къолунда къурчакъ болгъан гёзел бийке къыз Бэла болуп токътагъан.

Юртлу тиштайпа... О ишчи де, уьйню оьзеги де, кёп авлетли ана да дюр. Ол даим де ожакъдагъы очакъны сёнме къоймай сакълай. Оьзю этеген ишге де, тёгеген къыйынлыкълагъа да тиштайпа бир де савгъат гёзлемей, баракалла излемей. Уьюнде де ишинде де бир йимик намуслу кюйде борчун кюте. Тиштайпа — уьйню ортабагъанасы деп гьисаплана. Тиштайпадан кёп зат гьасили. Аввалдан берли юртлу тиштайпалар бек къыйналып ожакъ къура гелгенлер. Кёп авлетни де оьсдюрюп, оланы таза сакълап, тюз тарбиялап ва шону булан бирге абзар-уьйню, гьайван-малны, авлакъ ишлени эркеклер булан тенге-тенг юрютген тиштайпалар абургъа лайыкълы.

Гьар адамны оьз къысматы, гиччиден тутуп юрегинде кёп сююген касбусуна ес болмагъа умуту бола ва шогъар етишмеге къасткъыла. Гьар ким яшавда оьзю сюеген касбуну танглай, оьзю сюеген адам булан оьмюрюн байлай.

Муаллим касбуну сайлагъан адам бек асил, йылы сёзлю, илиякълы болмагъа, оьзюню иссилиги булан яшны тергевюн тартып, ону юрегине сингип бажарма герек.

Адам яшавунда бир тармакъ булан машгъул бола. Бизин арабызда тюрлю-тюрлю яндан гьюнерлилери де ёлукъмай къалмай. Шолайланы бириси — Элмурза Агъаевич Тонаев. Чагъы етмишден оьтсе де, ол жагь деп турагъан, гьар заман къаркъарасын чыныкъдырагъан, спортну ташламайгъан адам, огъар къарап, кёп жагьиллер сукълана.